Een eigen atelier in je buurt?

Ze kunnen voor verschillende partijen voor meerwaarde zorgen:

• Meerwaarde voor de kunstenaar.
  Ateliers in steden en gemeenten zorgen ervoor dat de lokale kunstenaars meer mogelijkheden hebben om zich verder te ontplooien.
   
• Meerwaarde voor de stad.
  Ateliers bieden ook heel wat voordelen voor de stad of gemeente zelf. Ze bieden namelijk een interessante invulling aan leegstand, een fenomeen waar elke stad of gemeente mee wordt geconfronteerd. Denk aan oude fabriekshallen, maar ook lege winkel- en kantoorruimten.
  
  Lange leegstandsites worden vaak en snel kankerplekken in een gemeente of stad. Door het (al dan niet tijdelijk) invullen van deze locaties als actieve creatieve plekken stimuleer je in de stad of gemeente net bloeiende plekken waar niet alleen creatie maar ook ontmoeting met andere lokale kunstenaars en het brede publiek een plaats krijgt.
   
• Meerwaarde voor de eigenaar van het gebouw.
  Een gebouw dat leegstaat vervalt heel snel en daalt snel in waarde. Door het een artistieke invulling te geven, toon je niet alleen het potentieel aan toekomstige kopers of huurders, maar zorg je er ook voor dat het gebouw verder wordt beheerd.
  
  Vaak rust er op lege gebouwen een leegstandbelasting die je kan vermijden als je het gebouw een invulling geeft, op voorwaarde dat het gebouw hiervoor voldoet natuurlijk. De leegstandheffing is een bevoegdheid van de gemeente, je vraagt dit dus best na bij de gemeente.

Een vzw voor een collectief atelier?

Wil je met enkele kunstenaars voor bepaalde tijd een ruimte, bijvoorbeeld een leegstaand gebouw, huren als atelier, dan kan je hiervoor best een vzw oprichten. Vaak is het zelfs een voorwaarde om de ruimte te huren. Zeker als je het gebouw zou kopen, ben je verplicht hiervoor een vzw op te starten, tenzij je het gebouw in eigen naam koopt.

We raden bij gemeenschappelijke huur of beheer van een gebouw voor ateliers altijd een vzw aan. Zo worden de risico’s die er toch steeds zijn gedragen door de vzw en niet door jou persoonlijk (behalve bij wanbeheer of fraude natuurlijk). Een vzw zorgt ervoor dat de organisatie van het beheer ook een degelijke structuur heeft. Meer informatie over de oprichting en het beheer van een vzw vind je o.a. bij scwitch en cultuurloket.

De basisvoorwaarden voor een atelier.

Onderstaande checklist helpt je bij de keuze of inrichting van een ruimte als atelier:

• Is er elektriciteit en verwarming aanwezig? Is er sanitair?
• Is er in het atelier de mogelijkheid om je materiaal te reinigen (lavabo, water, …)
• Kan de ruimte goed afgesloten worden zodat je materiaal kan blijven staan?
• Is de ruimte niet te vochtig (nefast voor je materiaal)?
• Kan de ruimte verwarmd worden? Heb je een zicht op de verwarmingskosten en is het realistisch? (Ruimten die niet kunnen verwarmd worden, bieden nog steeds de optie voor een zomeratelier)
• Zijn er een rookmelder en een brandblusapparaat aanwezig?
• Een goede lichtinval. Een grote ruimte met veel daglicht, liefst met ramen op het noorden gericht, is het meest aangewezen. Oude schoolgebouwen en fabriekshallen zijn daarom vaak interessante plekken. Alleen is het niet evident om een dergelijke plek te vinden. Maar misschien kan een lokaal initiatief of de lokale cultuurdienst je hier wel een handje mee helpen.

Waar moet je zeker op letten als je een ruimte huurt?

• Zorg zeker dat je atelier een veilige plek is. Heb je een interessante plek, maar merk je dat de elektriciteitsleidingen onveilig zijn of er veel risico is op brandgevaar, dan zorg je er best voor dat dit eerst veilig en geregeld is voor je er effectief intrekt.

• Zorg dat je een duidelijke overeenkomst hebt met de eigenaar i.v.m. verzekering, onkosten, vergoeding water, elektriciteit… Maak in je overeenkomst met de eigenaar goede afspraken over:
  • De duur van het project
  • Een mogelijke vergoeding (voor bijvoorbeeld water, elektriciteit)
  • De verzekering tegen brand en ontploffing
  • De soorten activiteiten die wel en niet kunnen plaatshebben. Voorzie je bijvoorbeeld enkel atelier en expo’s? Of komt er ook een tijdelijke foyer of bar?