Op zoek naar gegeerde atelierruimte in de stad

Een gesprek met de Vlaams-Brusselse koepelorganisatie UFO

Stel: je bent beeldende kunstenaar en zoekt een betaalbare atelierruimte in de stad. En wat blijkt? Deze gegeerde plekken liggen niet zomaar voor het grijpen - integendeel. Het zijn net deze plekken waar de leden van de Vlaams-Brusselse koepelorganisatie UFO vurig voor pleiten. In een gesprek met Marjoleine Maes, coördinator van NUCLEO (Gent) en Greet Vlegels, coördinator van AAIR (Antwerpen), kaarten ze binnen dit vraagstuk het belang aan van de jonge koepelorganisatie UFO.

Met de nodige ambitie en krachtlijnen wil UFO sinds twee jaar meer draag- en daadkracht genereren voor de zes atelierorganisaties die onder haar vleugels zitten: NUCLEO (Gent), Cas-co (Leuven), de Tank (Het Entrepot, Brugge), Vonk (Hasselt-Genk), AAIR (Antwerpen) en - sinds kort - het Brusselse Level Five.

'UFO is opgestart vanuit een grote noodzaak om meer vat te krijgen op het Vlaamse en federale beleid. Het vrijwaren van betaalbare werkruimte voor kunstenaars is een continue strijd die we elk voeren op het lokale niveau', begint Marjoleine Maes, coördinator van het Gentse NUCLEO. 'Maar sommige dingen kun je op lokaal vlak realiseren in samenspraak met de stad, terwijl grotere vraagstukken vragen om een bredere aanpak. Om de slagkracht van de individuele atelierorganisaties op federaal niveau te vergroten, willen we met UFO elkaar versterken om zo als één organisatie zowel Vlaams als Brussels te spreken.'

atelier van AAIR Ploegstraat
atelier van AAIR Ploegstraat © Evenbeeld

De vrije ruimte die twintig jaar geleden nog als speelveld kon dienen voor kunstenaars of andere maatschappelijke doelen, raakt steeds sneller op en de druk op deze ruimte wordt groter. In grootsteden als Londen of Parijs is het ondertussen onmogelijk geworden om nog betaalbare (atelier)ruimte te vinden in de stad. 

Naast slagkracht wil UFO ook collectief de nood aan betaalbare atelierruimte voor kunstenaars in de stad op de agenda houden. Zeker nu we in Vlaanderen en Brussel - in vergelijking met buitenlandse steden - op een keerpunt staan. 

Greet: 'Het gevolg? Er is geen voedingsbodem meer, kunstenaars binden zich niet meer aan de stad en vertrekken naar steden die wel nog betaalbaar zijn. Daarom moeten we nu handelen en het beleid laten inzien hoe belangrijk deze plekken zijn voor onze steden. Met het buitenlands atelierbeleid als testcase, wil UFO nu vooral met de nodige sense of urgency die expertise delen en toepassen.'

Met oog op talentontwikkeling hecht UFO ook veel waarde aan de individuele artistieke trajecten van kunstenaars en hoe die ondersteund kunnen worden. 'Atelierorganisaties zijn zo waardevol omdat individuele kunstenaars die zich nog volop oriënteren een bepaalde vrijheid gegund wordt', gaat Marjoleine verder. 'Een atelier huren kan je tijdens een bepaalde fase in je leven speelruimte bieden. Maar ook permanente oplossingen zijn broodnodig. We ijveren er bovendien heel hard voor dat we kunstenaars kunnen ondersteunen in hun persoonlijk artistiek parcours, zeker gezien het beleidskader in toenemende mate inzet op resultaat.'

Greet pikt daarop in: 'In Vlaanderen en Brussel is er veel talent aanwezig, en dat moeten we koesteren. Net zoals we investeren in opleidingen moeten we ook op vlak van ruimtebeleid meer op lange termijn denken en investeren in het betaalbaar houden van onze steden voor functies die een stad van onderuit voeden en haar aantrekkelijk, levendig en interessant maken.'

atelier van AAIR Ploegstraat © Evenbeeld

En hoe ziet de toekomst van UFO eruit, als er luidop gedroomd mag worden? 'Vanuit de doelstellingen die de atelierorganisaties zichzelf stellen (zoals het aanbieden van een fysieke werkplek, samen met artistieke en inhoudelijke ondersteuning), hopen we na verloop van tijd uit te breiden. Zo lijkt het ons een uitdaging om kunstenaars die daar aan toe zijn, te begeleiden naar zelfredzaamheid wat betreft hun ruimtenoden - al dan niet door zich te groeperen. Hoe betekenisvol zou het niet zijn om binnen dat kader coöperatieve modellen te kunnen ontwikkelen? Voor sommige van die modellen zien we op dit moment regelgeving die ondermijnend werkt - wat kan hieraan gedaan worden? Dergelijke problemen moeten ook op Vlaams of federaal niveau opgenomen worden, en vooral samen.'

Verbinden, samen modellen ontwikkelen en kunstenaars hierin begeleiden, daarin willen we de komende periode investeren.

atelier van De Tank © Evenbeeld
atelier van De Tank © Evenbeeld
atelier van De Tank © Evenbeeld
atelier van De Tank © Evenbeeld
atelier van De Tank © Evenbeeld
atelier van De Tank © Evenbeeld
atelier van De Tank © Evenbeeld
atelier van De Tank © Evenbeeld
Ateliers
Groepsatelier
Zet dit atelier op jouw lijst
Op jouw lijst
Click on this icon to add this studio to your list
Groepsatelier
Zet dit atelier op jouw lijst
Op jouw lijst
Click on this icon to add this studio to your list
Groepsatelier
Zet dit atelier op jouw lijst
Op jouw lijst
Click on this icon to add this studio to your list
Groepsatelier
Zet dit atelier op jouw lijst
Op jouw lijst
Click on this icon to add this studio to your list
Groepsatelier
Zet dit atelier op jouw lijst
Op jouw lijst
Click on this icon to add this studio to your list
Groepsatelier
Zet dit atelier op jouw lijst
Op jouw lijst
Click on this icon to add this studio to your list
Groepsatelier
Zet dit atelier op jouw lijst
Op jouw lijst
Click on this icon to add this studio to your list
Zet dit atelier op jouw lijst
Op jouw lijst
Click on this icon to add this studio to your list
Groepsatelier
Zet dit atelier op jouw lijst
Op jouw lijst
Click on this icon to add this studio to your list
Groepsatelier
Zet dit atelier op jouw lijst
Op jouw lijst
Click on this icon to add this studio to your list
Groepsatelier
Zet dit atelier op jouw lijst
Op jouw lijst
Click on this icon to add this studio to your list
Groepsatelier
Zet dit atelier op jouw lijst
Op jouw lijst
Click on this icon to add this studio to your list
Groepsatelier
Zet dit atelier op jouw lijst
Op jouw lijst
Click on this icon to add this studio to your list